دكتر فرزاد مرجاني، متولد سال 1342، داراي مدرك Ph.D در رشته مهندسي عمران از دانشگاه فني ميدل ايست تركيه از نخبگان علمي اين منطقه محسوب ميشوند. دكتر فرزاد مرجاني به دليل تهيه پروژهها و طرحهاي تأسيسات صنايع بزرگ و تجاري و توريستي و همچنين اجراي مجتمعهاي عظيم در منطقه خاورميانه و كشورهاي آسياي ميانه و منجمله كشورهاي عربي چهرهاي شناخته شده در عرصه علم و عمل محسوب ميشوند. دكتر مرجاني در جهت پيشرفت و رفع مشكلات استان گلستان طرحهاي بزرگ صنعتي را در دست مطالعه دارند. كه يكي از اين طرحها طرح عظيم و بزرگ( ( Caspian Trade Industry & tourism Project منطقه آزاد تجاري خزر ميباشد. در اين خصوص و در جهت آشنايي با اين طرح و معرفي اين نخبه علمي منطقه نشريه ياپراق گفتگويي را با وي از طريق اينترنت ترتيب داده كه خلاصه آن را در ذيل ميخوانيد.

Yaprajk: با عنايت به طرح بزرگ خزر كه در دست داريد، در صورت امكان توضيحاتي در اين باره بفرمائيد:

با توجه به تجاربي كه در ايجاد كارخانجات بزرگ توليدي و صنايع كشورهاي خاورميــانـــه و بــخصوص در آسياي ميانه و كشورهاي عربي داشتهام موارد، نيازها و ظرفيتهاي بالقوه و بالفعل سرمايه گذاري و ايجاد مناطق صنعتي و راهاندازي كارخانجات بزرگ توليدي و صنايع را در اين كشورها دنبال نمودهام، كه در نتيجه با احساس لزوم كسب اولويت و اقدام بموقع در ايجاد كليه تأسيسات در منطقهاي كه همجواري با اين كشورها را دارد، طرح بزرگ منطقه آزاد خزر: Caspian Free Zone را با در برداشتن مجموعههاي شامل صنايع، كارخانجات، مراكز تجارت و توريسم تحت عنوان ((Caspian Trade, Indutry and Tourisn Project را تهيه نمودهام.

اقدام بموقع و سريع در اين راستا و قبل از هر كشوري بعلت تحولات بزرگ در منطقه در حد واجبات محسوب ميشود و تعلل و تأخير در آن ندامت جبران ناپذيري در بر خواهد داشت.

Yaprak: جناب دكتر مرجاني، شما كدام قسمت از سواحل درياي خزر در ايران را براي اين طرح بزرگ مناسب ميدانيد:

از شرايط مناسب محل براي اين طرح بزرگ، اولاً اشراف به تمامي كشورهاي سواحل خزر يعني تركمنستان، قزاقستان، روسيه و آذربايجان ميباشد، در ثاني وجود عرصههاي وسيع براي تخصيص دادن به پروژههاي بزرگ و متنوع طرح است.

با اين ديدگاهها و ايجاد تسهيل در پياده كردن طرح، بهترين منطقه، عرصه مرز ايران و تركمنستان در محل و اطراف گذر مرزي اينچه برون (در 85 كيلومتري شمال شهر گنبد و 50 كيلومتري شهر گرگان مركز استان گلستان) به نظر ميرسد. در ضمن ناگفته نماند گه استان گلستان 120 كيلومتر با كشور تركمنستان مرز مشرك دارد كه اين يكي از امتيازات محسوب ميشود. با توجه به همجواري اين منطقه با كشورهاي ذكر شده، در هيچ جاي سواحل درياي خزر چنين موقعيت بالقوهاي از نظر وجود عرصه بسيار وسيع و آزاد وجود ندارد.

لازم به توضيح است كه حدود 35 درصد از كل وسعت استان گلستان را مناطق خشك و نيمه خشك تشكيل ميدهد. گرماي زياد. خشكي شديد، كمبود آب، شوري خاك، كم بودن بارندگي و طوفانهاي همراه با گرد و خاك از ويژگيهاي اين مناطق است كه اين عوامل مانع عمدهاي را در گسترش فعاليتهايي همچون كشاورزي، دامپروري و صنعت ساخته است. حال با دانستن اين نكات اين عرصهها را به دليل ملي بودن ميتوان با اخذ تصميماتي در خصوص تخصيص به صاحبان پروژههاي صنعتي، توليدي و … واگذار نمود. همجوار با استان گلستان در كشور تركمنستان نيز عرصههاي وسيع و آزاد موجود است. علاوه بر شرايط مناسب فوق، امتيازها و ويژگيهاي مناسب ديگري هم در استان وجود دارد از قبيل:

1- وجود بندر گز در خاك ايران با فاصله حداكثر يك ساعت ترانسپورتيك به وسيله كاميونها و تريلرها و وجود راه آهن سراسري شمال در اين بندر و بندر تركمن در فاصله 15 كيلومتري آن.

2- وجود بندر تركمن باشي (كراسنودوسكي سابق) در فاصله …………….. كيلومتري در خاك تركمنستان

3- وجود فرودگاه هواپيمايي در شهرگرگان در فاصله 50 كيلومتري منطقه آزاد خزر و فرودگاه كوچك كلاله به فاصله 120 كيلومتر از منطقه آزاد.

Yaprak : آقاي دكتر مرجاني با توجه به در نظر گرفتن منطقه آزاد خزر مشترك بين ايران و تركمنستان چه پروژه هائي بهتر است در خاك ايران و چه پروژههايي درتركمنستان باشد؟

با توجه به نوپا و نوظهور بودن تركمنستان و از نظر آزادي پيش آمده جديد جهت مسافرت به كشور، منطقة توريستي در آن كشور و منطقه تجاري در خاك ايران و منطقه صنايع در هر دو كشور برقرار گردد بهتر است. چون كه به اين طريق رقابت سالم و سازنده بين دو كشور دوست و همسايه يعني ايران و تركمنستان براي ايجاد موقعيتهاي بهتر براي سرمايهگذاران صنايع ايجاد خواهد گرديد كه خود عامل عمدهاي در تسريع و پيشرفت منطقه ميشود.

Yaprak : آقاي دكتر ممكن است بفرمائيد كه چطور به فكر اين طرح افتاديد و مطالات اين طرح بزرگ را آغاز كرديد؟

بيترديد اين طرز فكر صحيح و عاقلانه است كه كشورهاي سواحل خزر ضمن دارا بودن مواهب ذخائر زير زميني همانند كشورهاي عربي سواحل خليج فارس، ميباشند. ليكن با وسعت و جمعيتي بيشتر و با موقعيت جغرافيايي و اكوسيستمي مطلوبتر از آنها هستند.

با رونقي كه دبي با ايجاد اينگونه طرح و پروژههاي مشمول آن پيدا نموده، شكي نيست كه طرحها و پروژههاي بهتر و بزرگتر با سرمايهگذاريهاي متنوع و كلانتر در اين منطقه با موقعيتهاي بهتر و بزرگتري همراه خواهد بود.

سرمايهگذاران زيادي كه در كشوهاي سواحل خزر و حتي كشورهاي همجوار كه به دلائلي اوضاع اقتصادي بيثبات و عدم تضمين هاي بينالمللي تشنه چنين موقعيتهاي سرمايهگذاري هستند، ضامن بزرگ موفقيت جالب التوجه اين طرح هستند.

با تأمين خدمات ويژهاي كه بيترديد از وظايف دولت است ساير سرمايهگذاريها و ايجاد تأسيسات را بخشهاي خصوصي به انجام خواهند رساند.

Yaprak : آقاي دكتر مرجاني، چه تداركات و خدماتي براي ايجاد جاذبه جهت اين طرح بزرگ لازم و ضروريست.

موارد ذيل از جاذبه هاي اصلي سرمايه براي اين طرح بزرگ است.

1- تحويل عرصه در مساحتي لازم براي هر پروژه در صوت امكان با قيمت نازل و يا حتي مجاني براي صاحبان اصلي سرمايهگذاري

2- تأمين انرژي ارزان قيمت بعبارت ديگر برق، گاز براي صنايع منطقه آزاد كه خوشبختانه هر دو كشور ايران و تركمنستان سرشار از اين ذخائر انرژي ميباشند، اين آيتم در قيمت تمام شدة توليدات بسيار بسيار مؤثر و حتي در بعضي كشورها تا 30 الي 40 درصد هزينة محصول را شامل ميگردد و از اين طريق ميتوان توليدات ارزان قيمتتري نسبت به ساير كشورهاي دنيا به بازار عرضه نمود.

3- تهيه و تدارك قوانين و مقررات در راستاي معافيتهاي مالياتي و ايجاد مستثني در ارتباطات و قوانين دست و پاگير بين كارفرما و كارگران.

Yaprak: ممكن است خلاصهاي از تحولات و رهآوردهاي مثبت اجراي اين طرح را در منطقه بفرمائيد:

نتيجه اين طرح بسيار بزرگ و چشمگير و شگرف خواهد بود كه به طور شماتيك ذكر ميكنم:

1- آيتمهاي ايجاد جاذبههاي سرمايهگذاريهاي كلان كه قبلاً به صورت خلاصه ذكر گرديد باعث ميشود كه سرمايهگذاران خارجي كه به دلائل بيثباتي سرمايهگذاري در كشورشان در پي محلي با تضمين بينالمللي و ثباتي قابل قبول هستند به اين منطقه گسيل گردند.

2- با تأمين تسهيلات براي ورود اجناس توليد شده در اين منطقه به كشور سال به سال بر موارد تشويق جهت جذب سرمايهگذاريهاي بيشتر و جديد افزوده خواهد شد.

3- به همراه پروژههاي بزرگ و سرمايهگذاري كه شامل ايجاد تأسيسات و كارخانجات و …. ميباشد تكنولوژي خارجي به اين منطقه خواهد آمد.

4- توليدات طرحهاي كشاورزي و محصولات كشاورزي منطقه به بازار بزرگ درياي خزر راه خواهد يافت.

5- همراه با سرمايهگذاريهاي كلان، ضرورت تأسيس هتلهاي پنچستاره كه محل خوب و مناسبي براي كاركنان خارجي ميباشد پيش خواهد آمد.

6- به دنبال ورود و اسكان سرمايهگذاران، مسافران، گردشگران و … به منطقه صنعت توريزم و گردشگري منطقه احياء و پيشرفت خواهد نمود كه اين خود گوشهاي از جذب درآمدهاي ارزي به منطقه و ايجاد اشتغال است.

7- با تأثير گرفتن از عوامل فعال در منطقه آزاد خزر، شهرهاي مجاور منطقه در استان با رونقي فزاينده روبرو خواهند شد. به عنوان مثال (افزايش توليدات محلي اين شهرها، رونق بازار و …) و در كل منطقهاي صحرائي كه دسترسي به آب آشاميدني در آن مسئله بزرگي بوده به منطقهاي پر رونق بينالمللي با فرهنگ توليد و صادرات بالا مبدل خواهد شد.

8- مشكل بيكاري در منطقه با اجراي اين طرح منتفي خواهد شد.

در كل و جمعبندي، قابليت اين طرح بزرگ براي هر فرد جامع نگر اعم از اقتصادي و تجاري و سياسي و اجتماعي محرز است.

البته همگام با پيشرفت واجرا و پياده شدن موارد صنعتي و تجاري و توريستيك طرح زمينه هاي مناسبي براي توسعه فرهنگي و امثالهم پيش خواهد آمد، حتي ضرورت ايجاب خواهد نمود كه هنرستان بزرگ صنعتي و وابسته به پروژه هاي طرح، دانشگاه بزرگ بين المللي تاسيس گردد.

با اين ديدگاههاي مهم و سازنده طرح آنهم در حدود خيلي والا و ارزشمند انتظار مي رود اين طرح مورد اقبال شخصيت هاي حقيقي و حقوقي، اعم از دولتي و بخش خصوصي واقع، و منطقه وسيـعي از كـشور و اسـتاني در خـير آن بـسرعت پيشرفت بزرگي تحصيل و اهميت و شهرتي بين المللي يابد.

انشاءا...